|
พระธาตุนารายณ์เจงเวง ด้านทิศตะวันออก |
พระธาตุนารายณ์เจงเวง เป็นพระธาตุเก่าแก่สมัยเดียวกันกับพระธาตุเชิงชุม แต่ศิลปะการก่อสร้าง ผิดไปคนละแบบ พระธาตุองค์นี้สร้างด้วยศิลาแลงแบบเดียวกับปราสาทพิมาย แต่มีขนาดเล็กกว่า เป็นปรางค์แบบขอม
พระธาตุนารายณ์เจงเวง มีตำนานการก่อสร้างอยู่ในตำนานพระอุรังคธาตุ หรือตำนานพระธาตุพนม ซึ่งกล่าวไว้ว่า พระธาตุภูเพ็กสร้างโดยกลุ่มผู้ชายเพื่อแข่งขันกับกลุ่มผู้หญิงซึ่งสร้างพระธาตุนารายณ์เจงเวงเพื่อรอบรรจุพระอุรังคธาตุของพระพุทธเจ้า แต่กลุ่มผู้ชายได้ยุติการสร้างเมื่อเห็นดาวเพ็กบนท้องฟ้า ซึ่งเป็น
กลลวงของกลุ่มผู้หญิงผู้สร้างพระธาตุนารายณ์เจงเวง ปราสาทหลังนี้จึงได้ชื่อว่า ปราสาท
พระธาตุภูเพ็ก ตามชื่อดาวเพ็ก
องค์พระธาตุแบ่งเป็นหลายส่วน คือ ส่วนที่เป็นฐาน ส่วนที่เป็นองค์หลังคา และส่วนยอด ส่วนที่เป็นฐานก่อด้วยศิลาแลง ก้อนขนาดใหญ่เอวคอดกิ่วเหมือนพานดอกได้ สูง 18 เมตร กว้างด้านละ 15 เมตร องค์เจดีย์เป็นทรงสี่เหลี่ยม ส่วนที่เป็นหลังคาและยอด ปัจจุบันหักพังหมดแล้วยังคงเหลือแต่องค์พระธาตุ ซึ่งมีประตูและซุ้มประตูด้านทิศเหลือและทิศตะวันออก